Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Piątek, 14 lutego 2025
Imieniny: Walenty, Liliana, Zenon - Walentynki
pochmurno
-1°C

Wełna

 

Zabytki Wełny:

Kościół filialny p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego - jeden z najcenniejszych zabytków budownictwa drewnianego w Wielkopolsce - wpis do rejestru zabytków nr AK-I-11a/105 z 12.12.1932r.

Pierwszy kościół w Wełnie wzniesiony został na początku XVII wieku bez zgody władz kościelnych z fundacji Marcina Grzymułtowskiego, który chciał tu przenieść nabożeństwo parafialne ze znajdującego się wówczas w bardzo złym stanie technicznym kościoła w Parkowie. W roku 1658, podczas wojny szwedzkiej, chłopi z nieodległego Boruchowa naprowadzili na Wełnę oddział Szwedów i wspólnie z nimi obrabowali i spalili dwór, zabudowania gospodarcze oraz wzniesiony przez Grzymułtowskiego kościół. Czyn ten miał być odwetem za spalenie na stosie sołtysa Boruchowa, oskarżonego o wywołanie pożaru zabudowań dworskich.

Obecny kościół wzniesiony został w roku 1727 jako filialny parafii parkowskiej z fundacji Wojciecha Rydzyńskiego, kasztelana lądzkiego. Konsekrowany w roku 1731. Data budowy świątyni uwidoczniona została w zawiasie drzwi frontowych.

Kościół jest barokowy, orientowany, wzniesiony na planie krzyża łacińskiego, otoczony tzw. sobotami, czyli krytym gankiem obiegającym dookoła nawę i wieżę. Węższe od nawy głównej prezbiterium, zamknięte trójbocznie, posiada od północy i południa dwa prostokątne aneksy. Od zachodu kruchta zakończona jest wieżą o tej samej wysokości co nawa. Obiekt zbudowano w konstrukcji zrębowej, soboty - sumikowo-łątkowej, a wieżę na słup. Dach wysoki, dwuspadowy, kryty gontem. Soboty i aneksy z dachami pulpitowymi. Ściany zewnętrzne odeskowane. Na kalenicy niewielka sygnaturka (wieżyczka), przykryta baniastym hełmem zwieńczonym krzyżem na maszcie. Okna nad sobotami w kształcie stojących i leżących owali, w profilowanych (zdobionych) obramieniach. Drzwi główne (od zachodu) z dekoracyjnie wygiętym gzymsem, ujęte zostały w dwa pilastry zdobione rozetami. Wyżej dwie stylizowane gałęzie. Drzwi od strony północnej posiadają po obu stronach drewniane krzyże z nazwiskami Katarzyny de Valden (zm. 1795) i Katarzyny Gapiny (zm. 1821).

Wyposażenie wnętrza pochodzi z okresu budowy kościoła (1727-31). Ołtarz główny w całości wycięty w drewnie - ze sceną Ukrzyżowania. Na środkowej ścianie prezbiterium obraz Matki Boskiej w dekorowanej ramce rokokowej. Ołtarz w północnym ramieniu transeptu z obrazem Zwiastowania NMP (w polu głównym) i św. Krzysztofem z Dzieciątkiem (w zwieńczeniu). Ołtarz w południowym ramieniu transeptu z figurą św. Wawrzyńca w polu głównym i obrazem św. Antoniego z Dzieciątkiem w zwieńczeniu. Wnętrze kościoła wypełnia jednolita dekoracja architektoniczno-malarska obejmująca polichromię ścian, stropów oraz ołtarzy, stalli i konfesjonałów. Konfesjonały ukryte w ścianach transeptów, nad nimi ambony z daszkami. Od zachodu chór muzyczny wsparty na filarach ze zdobionymi balustradami. Wzdłuż ścian nawy biegną balkony. W prezbiterium i pod chórem znajdują się stalle.

Polichromia kościoła wykonana została przez poznańskiego franciszkanina Adama Swacha, autora wielu polichromii w kościołach Wielkopolski i całego kraju. Jego prace możemy podziwiać min. w Poznaniu, Krakowie, Lądzie nad Wartą, Owińskach, Pyzdrach, Żerkowie, Łowiczu, Jarosławiu, Piotrkowie Trybunalskim, Krasnymstawie, Szamotułach i Krośnie. Wełneńska polichromia przedstawia głównie sceny związane z kultem Krzyża Świętego, postać Jezusa, dwunastu apostołów i czterech ewangelistów. Wiele partii ścian, chóru i balkonów wypełniają ornamenty geometryczne i roślinne. Do całości wystroju kościoła dostosowany jest ołtarz główny w całości wycięty z desek, polichromowany. Podobnie wykonane są i zdobione ołtarze boczne. Pozostałe sprzęty dekorowane olejnymi malowidłami alegorycznymi, przedstawiającymi: dobre uczynki, wezwanie Ojcze Nasz, osiem błogosławieństw i pojęcie znikomości świata. Sceny związane z odnalezieniem drzewa Krzyża: widzenie św. Konstantyna na stropie prezbiterium (i napis: IN HOC SIGNO VINCES), odnalezienie drzewa Krzyża przez św. Helenę - na stropie nawy, apoteoza Krzyża - w miejscu przecięcia nawy i transeptu. Balasy balustrady chóru muzycznego i stołu komunijnego ozdobione są motywem lilii - godła herbowego Rydzyńskich (Wierzbna). Motyw lilii występuje też często w formie malarskiej (ołtarze, portal główny).

wyposażenia na uwagę zasługują: granitowa kropielnica z XVIII wieku i drewniana lampka wieczna z tego samego okresu. Ponadto: drewniany krzyż procesyjny z pierwszej połowy XVIII wieku, czetry świeczniki toczone z drewna z tego okresu oraz fisharmonia z XIX wieku na chórze muzycznym. Dzwon odlany w Berlinie w 1867 roku zawieszony na dzwonnicy (stojaku) po północno-wschodniej stronie kościoła. Kościół w Wełnie był remontowany oraz restaurowany około 1830 roku, w latach 1951-52 i w latach 80-tych XX wieku. W toku jest konserwacja polichromii.

W dniu 11 września 1780 roku w kościele miało miejsce najdonioślejsze historyczne wydarzenie w jego historii, jakim był ślub autora "Mazurka Dąbrowskiego" Józefa Wybickiego i jego drugiej żony Estery Wierusz Kowalskiej.

Kościoł był również bohaterem jednego z odcinków programu  TVP Poznań "Podróże po Wielkopolsce", który współfinansowany był przez Gminę Rogoźno.

"Kościół jest dziełem wiejskich cieśli z początku XVII wieku. Warto wiedzieć, że właśnie w nim, w dniu 11 września 1780 roku odbył się ślub Józefa Wybickiego (autora Mazurka Dąbrowskiego) i jego drugiej żony Estery Wierusz-Kowalskiej. Kościół posiada nawę główną i nawę poprzeczną. Dookoła budynku biegnie kryty ganek (tzw. soboty). Malowidła na pułapie nawy głównej, prezbiterium i nawy poprzecznej wykonał Adam Swach, malarz – franciszkanin. Konserwator zabytków Piotr Dybalski uważa, że właśnie tu, w niewielkiej Wełnie, w połowie XVIII wieku była Europa. Ten przepiękny obiekt zachwyca, ma także w sobie kosmiczny element, ale o tym dowiecie się na końcu programu, który można obejrzeć tutaj"

 



Pałac - wpis do rejestru zabytków nr A-310 z 21.10.1968r.

Wzniesiony w 3 ćwierci XVIII wieku (po roku 1762) dla Franciszka Rostworowskiego, starosty żytomierskiego i jego żony Marianny z Kołaczkowskich przez nieznanego z imienia czeskiego architekta (niektóre z rozwiązań wzorowane na budowli pałacu w Trpistach). Od 1790 należał wraz z dobrami wełeńskimi do rodziny Grabowskich, następnie przeszedł w ręce niemieckie. Po I wojnie światowej majątek był dzierżawiony przez Skarb Państwa. Pałac przebudowywany w XIX i XX wieku (po pożarze). Późnobarokowy, murowany, na rzucie prostokąta, z  zaokrąglonym ryzalitem frontowym i półkolistym ryzalitem ogrodowym. Ryzalit elewacji ogrodowej tworzy na piętrze otwarty balkon i poprzedzony został prostokątnym tarasem, na który prowadzą dwubiegowe schody. Na osi poprzecznej pałacu w trakcie frontowym obszerna sień na planie koła, skomunikowana bezpośrednio z owalnym salonem w trakcie ogrodowym. Pod salonem „sala terrena”, także na planie owalu, o stropie wspartym na 8 słupach. Z obu stron pałacu umieszczono klatki schodowe łączące się górą w rodzaju tarasu (galerii). Okna zamknięte półkoliście, na poddaszu prostokątne. W pałacu bywał w latach 1772 i 1776-1780 Józef Wybicki, odwiedzając swoich przyjaciół Rostworowskich oraz przyszłą żonę Esterę Wierusz Kowalską. Obiekt jest własnością prywatną.

Oficyna pałacowa - wpis do rejestru zabytków nr A-1510 z 11.04.1974r.

Zlokalizowana na północ od budynku pałacowego, dwukondygnacyjna, pierwotnie parterowa, na planie łukowato wygiętego prostokąta z dostawionym prostokątnym aneksem. Wzniesiona w 3 ćwierci XVIII wieku. Budowla ceglana, tynkowana, nakryta dachem jednospadowym pulpitowym. Elewacje rozczłonkowane półkolistymi arkadami i owalnymi blendami. Wzorowana na oficynach w Rydzynie, wybudowana najprawdopodobniej przez Ignacego Graffa. Obecnie oficyna jest własnością Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej wWełnie.

Dwie barokowe kolumny - zapewne z dawne znaki graniczne z XVIII wieku. Zlokalizowane na północ od wsi. Z kolumnami związana jest legenda o pojedynku dwóch braci o rękę dziedziczki pałacu.



Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.